[Review] The Shape of Water: Tình yêu dị biệt sẵn sàng "đốt cháy" Oscar 2018

Dẫn đầu giải Oscar 2018 với 13 đề cử, The Shape of Water (Người đẹp và thủy quái) - bộ phim về tình yêu dị biệt giữa một cô gái và chàng thủy quái đang là ứng viên nặng ký cho mọi hạng mục mà nó được xướng tên.

The Shape of Water phát hành tại Việt Nam với cái tên Người đẹp và Thủy quái, được thực hiện bởi đạo diễn Guillermo del Toro – một nhà làm phim tài năng và giàu ảnh hưởng tại Hollywood. Guillermo del Toro đã nung nấu ý tưởng thực hiện bộ phim vào năm 2011 và bắt đầu viết kịch bản năm 2012.

Hồi tháng 8/2017 khi ra mắt tại Liên hoan phim Quốc tế Venice (Ý), The Shape of Water được đánh giá rất cao, nhận được “cơn bão” lời khen. Cuối tháng 1/2018, bộ phim lọt vào danh sách đề cử Oscar lần thứ 90 ở 13 hạng mục.

Sức hấp dẫn của The Shape of Water không chỉ đến từ phong cách làm phim đánh mạnh vào thị giác mà còn là cách kể chuyện hấp dẫn, diễn xuất tinh tế và nhiều thứ khác nữa.

Những tâm hồn cô đơn tìm đến nhau

Lấy bối cảnh những năm 60 của thế kỷ trước, The Shape of Water xoay quanh Elisa Esposito (Sally Hawkins đóng) - cô gái lao công làm việc ở phòng thí nghiệm của chính phủ Mỹ. Là một người không may mắn vừa bị câm vừa chậm chạp, ngoại hình xấu xí, Elisa là đại diện cho những người khuyết tật chiếm số ít trong xã hội, sống cuộc đời lặng lẽ, chìm trong bóng tối cô tịch.

Hằng ngày, Elisa trải qua những công việc lau dọn nhàm chán, lặp đi lặp lại. Không tình yêu, không hy vọng, Elisa giải tỏa nỗi cô đơn bằng cách nghe nhạc và thỏa mãn nhu cầu thể xác trong bồn tắm.

Cô làm bạn với họa sĩ già Giles (do Richard Jenkins thể hiện) – một người đồng tính. Tương tự như Elisa, Giles cũng thuộc thành phần số ít trong xã hội Mỹ thời bấy giờ, chịu sự dè bĩu và quên lãng của người đời.

Nếu như cả xã hội – những người tự cho mình là bình thường có cái nhìn không thiện cảm dành cho Elisa và Giles thì giữa họ lại tự thông cảm cho nhau. Elisa gắn bó thân thiết với Giles vì cảm nhận thấy tình người và sự chia sẻ nơi người họa sĩ già. Ngược lại, Giles tìm đến Elisa để vơi bớt nỗi cô đơn của kiếp đồng tính, một bí mật ông chẳng dám bộc bạch cùng ai.

Tương tự mối quan hệ bạn bè đầy nhân văn giữa hai tâm hồn cô đơn Elisa với Giles, tình đồng nghiệp của Elisa với Zelda Fuller cũng để lại nhiều suy ngẫm và cảm phục sâu sắc nơi người xem.

Zelda Fuller (Octavia Spencer thủ vai) cũng là một người chịu sự miệt thị của xã hội Mỹ những năm 60 ấy. Cô là người phụ nữ da màu chịu sự uất ức vì nạn phân biệt chủng tộc, chịu sự bạo hành của người chồng lắm lời, hèn yếu… Thế nhưng, Zelda lại có một tâm hồn đẹp như một vì tinh tú. Cô không ngần ngại giúp đỡ Elisa trong công việc mà còn sẵn sàng cùng đồng nghiệp câm giải cứu chàng Người cá.

Zelda Fuller còn là nhân vật kết nối và làm bật lên vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật chính Elisa. Cô là hiện thân của một người đồng nghiệp, một người bạn tốt bụng, sẵn sàng nhận hậu quả để bảo vệ những gì mà cô đã hứa và thấy đúng đắn.

Cũng như ba thân phận Elisa, Giles và Zelda, chàng thủy quái Amazon cũng là đại diện cho lớp người “thấp cổ bé họng” trong xã hội Mỹ những năm 60 ấy. Chàng thủy quái bị bắt về từ vùng Amazon, châu Nam Mỹ huyền bí, phục vụ cho công cuộc nghiên cứu khoa học của chính phủ Mỹ. Sự tàn bạo của giới có chức có quyền dẫn đầu là Richard Strickland (Michael Shannon đóng) đã đẩy chàng Người cá sống trong những ngày đọa đầy.

Chứng kiến sự vô nhân đạo của chương trình nghiên cứu về Người cá, Elisa từ tò mò đã dần nảy sinh tình cảm dành cho sinh vật lạ. Cô tiếp cận Người cá, giấu giếm cho anh ta ăn uống và dành những cử chỉ ngọt ngào, dịu dàng…

Cảm nhận được sự chân thành từ Elisa, chàng Người cá dần chấp nhận và nảy sinh tình cảm với cô. Từ những kẻ cô độc, Elisa và Người cá xây dựng nên mối tình đẹp đẽ.

Trong quá trình phát triển mối tình dị biệt giữa Elisa và thủy quái, đạo diễn Guillermo del Toro đã khắc họa những nhân vật phụ để làm bật lên nhân vật tuyến chính. Xuất phát điểm giống nhau đó là chịu sự thiệt thòi trong xã hội, những Elisa, Giles, Zelda và chàng thủy quái Amazon đã tìm thấy nhau, giải tỏa những cô đơn, những nỗi niềm…

Tự sự ẩn ý của người đạo diễn gốc Mexico

Những khán giả tinh ý không khó để nhận ra, The Shape of Water chứa đựng thông điệp về nỗi niềm tâm sự của những “người lạc loài”. Ẩn sâu hơn cả là tự sự ẩn ý của đạo diễn Guillermo del Toro.

Guillermo del Toro vẽ ra một thế giới “người lạc loài” chiếm số ít trong xã hội ở tác phẩm The Shape of Water với Elisa khuyết tật, Giles đồng tính, Zelda - nạn phân biệt chủng tộc và một chàng thủy quái. Họ đều bị người đời cho là những kẻ đáng khinh nhưng rốt cuộc lại là những tâm hồn làm các việc vô cùng ý nghĩa và đẹp đẽ.

Tương tự như cách gửi gắm qua các nhân vật của The Shape of Water, ngoài đời đạo diễn Del Toro cũng là một người thiểu số chịu sự kỳ thị. Ông là một người Mexico di dân sang Mỹ để được an toàn sau khi cha bị bắt cóc, ông luôn nhạy cảm với cách mà người nước ngoài bị phân biệt đối xử trên xứ cờ hoa.

Có thể ở thời hiện tại, Del Toro không còn trực tiếp chịu sự miệt thị vì là dân nhập cư nhưng chắc hẳn chuyện quá khứ ít nhiều ảnh hưởng đến ông. Hoặc, với tâm hồn nhạy cảm của một người nghệ sĩ, ông không khỏi động lòng trước sự ngang trái của những “người lạc loài”.

Trong một cuộc phỏng vấn báo chí, đạo diễn Del Toro chua chát nói: "Năm 1962, mọi thứ về tương lai đều được lý tưởng hóa, nhưng là một tương lai chưa bao giờ thực sự trở thành hiện thực. Những chiếc xe bay, những căn bếp tuyệt đẹp, mọi thứ đều tự động, mọi thứ đều hiện đại, nhưng Kennedy bị ám sát vào năm 1963 và vương triều trong mơ đó sụp đổ. Nó chưa bao giờ thực sự xảy ra.

Vì vậy, The Shape of Water không phải là một bộ phim về những năm 1962. Đây là một tác phẩm cho bạn biết rằng chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, giai cấp, thói quen tình dục, tất cả mọi thứ từng tồn tại vào năm 1962 và vẫn tồn tại tới tận ngày nay. Nó không bao giờ biến mất".

Cơ hội tại Oscar 2018

The Shape of Water nhận tới 13 đề cử tại Oscar lần thứ 90 sẽ diễn ra vào ngày 4/3/2018, trong đó có nhiều hạng mục quan trọng như Phim xuất sắc, Đạo diễn xuất sắc, Nữ diễn viên chính xuất sắc...

Đây là lần đầu tiên nhà làm phim gốc Mexico Guillermo del Toro nhận đề cử Oscar hạng mục Đạo diễn xuất sắc và Phim hay nhất. Trước đó vào năm 2007, ông từng được đề cử hạng mục kịch bản gốc xuất sắc với phim Pan's Labyrinth nhưng không đoạt giải.

Với việc đạt giải Quả cầu vàng 2018 vừa qua, Guillermo del Toro hoàn toàn có cơ hội chạm tay vào tượng vàng Oscar đầu tiên cho hạng mục Đạo diễn xuất sắc nhất.

Ở hạng mục Nữ chính, Sally Hawkins đang có nhiều cơ hội để chạm tay vào tượng vàng Oscar danh giá. Đây là lần thứ hai cô được vinh danh, sau lần được đề cử đầu tiên với vai diễn xuất sắc trong bộ phim Blue Jasmine. Tại Quả cầu vàng 2018, Sally đã xuất sắc vượt hàng loạt đối thủ để giành giải Nữ diễn viên phim chính kịch xuất sắc nhất, giúp cô mở rộng cửa chiến thắng tại Oscar lần thứ 90.

Một hạng mục được đề cử rất đáng quan tâm nữa của The Shape of Water, đó là Nữ diễn viên phụ xuất sắc. Minh tinh Octavia Spencer lần thứ 3 được đề cử Oscar nhờ khả năng hóa thân xuất sắc vai Zelda Fuller bất chấp thời lượng xuất hiện của cô ít ỏi. Nếu chạm vào tượng vàng Oscar năm nay, Octavia Spencer sẽ lần thứ 2 được vinh danh sau khi lên ngôi tại Oscar 2012 với phim The Help.

Ngoài các giải trên, The Shape of Water hoàn toàn có cơ hội chiến thắng ở các hạng mục khác như Nam diễn viên phụ xuất sắc, Kịch bản gốc xuất sắc, Quay phim xuất sắc, Phục trang xuất sắc…

Công Lê